Ένας - όλοι

Κυριακή, Σεπτεμβρίου 06, 2015

Ο μόνος άρχοντας της πραγματικότητας της συνείδησης είναι ο χρόνος, που σημαίνει ότι αυτή έχει ξεκινήσει τις πορείες, έχει ορίσει τους στόχους κι έχει (αν έχει) σκοπεύσει όπου αυτή θεωρεί ότι θα βλαστήσουν οι ρίζες της. Ίσως καμιά φορά μπορεί να είναι ευχάριστη η μη επίγνωση των ριζών και η συνήθεια να ξεκινά κάθε στιγμή ή κάθε μέρα ως νέα, αλλά εκείνο που είναι πραγματικά δημιουργικό και παραγωγικό είναι να υπάρχει σκόπευση και βαθύτερη γνώση των εσωτερικών θεμέλιων της ψυχής ώστε αυτή να εκδηλωθεί με όλη την ειλικρίνεια και να επιτρέψει να ανθίσει εκείνο που είναι πραγματικά αληθινό για αυτήν (ενθύμηση).  Αυτό βεβαίως δε σημαίνει πως δεν υπάρχουν και φυσικά όρια και άρα περιορισμοί στο ποιο είναι το δυναμικό και ποια τα άκρα των φαντασιακών προβολών. Τίποτε δημιουργικό δε μπορεί να γεννηθεί αν δεν υπάρχει καθαρή εσωτερική όραση.  Αυτή η όραση έχει να κάνει με τη γνώση των πραγματικών περιορισμών, και τους οφθαλμούς του μυαλού. Μία καλή πυξίδα της προσοχής της εσωτερικής όρασης σε ψυχολογικό επίπεδο είναι τα κομμάτια εκείνα που δεν έχουν έρθει στην επιφάνεια του συνειδητού και πιέζουν την πραγματικότητα για να γίνουν ορατά.

Μελετώντας τώρα την σύγχρονη απόληξη του ιστορικού υποκειμένου παρατηρούμε το εξής:  Έχει έως ένα βαθμό αφυπνιστεί σε αυτό που συμβαίνει γύρω του και ανταποκρίνεται συναισθηματικά σε αυτό, λειτουργώντας όμως ακόμα σα μονάδα και μη έχοντας αποκτήσει «ομαδική συνείδηση» αλλά μόνο μαζική (ακόμη και οι κοινωνικές ομάδες εμπλέκονται στα πράγματα συμφεροντολογικά και όχι συνεργατικά), νιώθει ενταγμένος σε ένα όλον αλλά όλες τις άλλες μονάδες του όλου τις νιώθει πως είναι κάτι σαν κι αυτόν, κι έτσι δεν υπερβαίνεται το εγώ στο όνομα μια νέας ομαδικής ποιότητας. Έχει συνείδηση πως είναι μέλος μιας τεράστιας μάζας, πως εξαρτάται από αυτή αλλά πως, για να επιβιώσει πρέπει να στηριχτεί στις δικές του δυνάμεις. Βλέπει τη σύνδεση με τους άλλους σε επίπεδο μαζικό και όχι ομαδικό (στην ομάδα υπάρχουν διακριτοί ρόλοι, στη μάζα όχι). Δεν έχει γίνει κατανοητό πως η όποια σωτηρία δεν είναι ατομική αλλά είναι ομαδική κι όχι μαζική.  Αυτός ο παραμορφωτικός καθρέφτης θέασης κάνει το ασήμαντο να φαίνεται σημαντικό και κάνει τη μαζική συνείδηση που είναι αναγκαία αλλά όχι αυτοσκοπός, να φαίνεται ακόμη και ως υψηλός ιδεαλισμός ενώ δεν είναι παρά μία φαντασιωσική ουτοπική προβολή. 

Ας βάλουμε τώρα στη θέση του εγώ το οποιοδήποτε επί μέρους εγώ (εθνικό, ταξικό) και ίσως να διαβάσουμε με άλλο μάτι τον περί συλλογικότητας στίχο του ποιητή «σωτηρία για Σένα και μοναδική – δεν υπάρχει για Ένα πριν σωθούν αυτοί (Βάρναλης).» 

0 σχόλια